Volgens recente cijfers van het CBS, het Nederlandse bureau voor statistiek, heeft bijna 22 procent van de bedrijven hun bedrijfsstrategie aangepast, of is dat van plan, vanwege internationale spanningen, handelsverstoringen of beleidswijzigingen op buitenlandse markten. Met name ondernemingen in de industrie en de sector vervoer en opslag geven aan hiermee actief bezig te zijn. In veel gevallen betreft het een heroriëntatie op import- of exportbestemmingen. De cijfers zijn gebaseerd op de conjunctuurenquête van maart 2025, gehouden onder bedrijven in diverse sectoren.
Impact van internationale ontwikkelingen op Nederlandse bedrijven
Veranderingen in het internationale speelveld kunnen aanzienlijke gevolgen hebben voor het Nederlandse bedrijfsleven. Uit de enquête blijkt dat 13 procent van de bedrijven hun strategie al heeft aangepast aan deze ontwikkelingen. Nog eens ruim 8 procent is dit van plan. Tegelijkertijd geeft bijna de helft van de ondernemingen aan geen aanpassingen te overwegen. Ruim 30 procent van de bedrijven heeft uitsluitend activiteiten binnen Nederland en zegt niet met het buitenland te maken te hebben.
Industrie en logistiek reageren het sterkst
Bedrijven binnen de industrie (33 procent) en de sector vervoer en opslag (30 procent) lopen voorop bij het herzien van hun strategie. Binnen de industrie gaat het vooral om bedrijven in de transportmiddelenindustrie (46 procent), de elektrotechnische en machine-industrie (45 procent) en de metaalindustrie (36 procent). Deze bedrijven geven aan dat internationale dynamiek directe invloed heeft op hun bedrijfsvoering.
Ook zakelijke en overige dienstverlening herzien strategie
Niet alleen de industriële sector is in beweging. Ook binnen de zakelijke dienstverlening en overige dienstverlenende branches wordt de strategie herzien. Dit speelt onder andere bij bedrijven in research & development, architecten- en ingenieursbureaus, reclame en design, en reparatiediensten. Deze sectoren blijken eveneens gevoelig voor veranderingen op de buitenlandse markt.
Strategische aanpassingen vooral gericht op import en export
Van de bedrijven die hun strategie aanpassen, kiest het grootste deel (30 procent) voor het wijzigen van import- of exportlanden. Binnen de industrie geldt dit zelfs voor bijna de helft van de bedrijven. Ook in de detailhandel en autosector wordt deze maatregel vaak genomen. Daarnaast noemt 20 procent het vergroten van voorraden als onderdeel van hun aanpassing. Vooral bedrijven in de logistiek, overige dienstverlening en ICT-sector maken hiervan gebruik. Tien procent van de bedrijven past de productie aan: 8 procent doet dat via friendshoring (verplaatsing naar bevriende landen) en 2 procent via reshoring (terughalen naar Nederland). In de detailhandel is deze trend het sterkst zichtbaar, met 21 procent friendshoring en 6 procent reshoring.
Meerdere strategieën per bedrijf
Ruim de helft van de bedrijven die hun strategie aanpassen, noemt aanpassingen buiten de standaardopties in de enquête. Bedrijven konden twee maatregelen tegelijk aangeven, waardoor het percentage per sector kan oplopen tot boven de 100 procent. Met name in de industrie en detailhandel geven ondernemingen aan meerdere acties tegelijk te ondernemen.
Verwachte kostenstijgingen door strategiewijzigingen
Van de bedrijven die hun strategie aanpassen, voorziet 36 procent een stijging van de bedrijfskosten. Slechts 24 procent verwacht een daling, terwijl 40 procent geen verandering voorziet. Binnen de detailhandel verwacht het grootste aandeel (58 procent) een toename van de kosten. Ook in de autohandel en -reparatiesector is de verwachte stijging duidelijk groter dan de verwachte daling. In de zakelijke dienstverlening en ICT-sector verwachten juist meer bedrijven dat de kosten zullen dalen.
Prijsverhogingen door gewijzigde bedrijfsstrategie
Ongeveer een derde van de bedrijven die hun strategie aanpassen, verwacht als gevolg daarvan prijsverhogingen door te voeren. Deze verwachting komt het vaakst voor in de horeca en detailhandel, waar 56 procent een prijsstijging voorziet. Tegelijkertijd zijn dit sectoren waarin relatief weinig bedrijven strategische aanpassingen doorvoeren. Bedrijven in de autohandel en zakelijke dienstverlening verwachten het minst vaak hogere prijzen. Bijna twee derde van de bedrijven denkt dat de prijzen gelijk zullen blijven.
Bron: CBS
Lees ook: Business adjustment to tensions in foreign markets: survey evidence
