Eind juni 2019 stond er een nieuw record aan krediet aan ondernemingen uit bij de Belgische banken: 162,6 miljard euro.

Dit nieuwe hoogtepunt is niet terug te zien in het aantal aangevraagde kredieten. Integendeel: ondernemingen vroegen in het tweede trimester van 2019 minder kredieten aan dan in dezelfde periode in 2018. Die afnemende vraag hangt samen met het gedaalde ondernemersvertrouwen, zo blijkt uit de conjunctuurenquête van de Nationale Bank van België (NBB).

Door de gedaalde vraag kenden de banken minder nieuwe kredieten toe. Toch gaven de ondernemingen duidelijk aan dat ze niet meer kredietbelemmeringen ervaren bij hun kredietaanvraag. De weigeringsgraad van het tweede trimester van 2019 ligt op hetzelfde niveau als in het tweede trimester van 2018. In vergelijking met alle tweede trimesters is dat het laagste niveau sinds de start van de metingen in 2009.

Ondernemers vragen minder krediet; onzekerheden wegen op ondernemersvertrouwen

In het tweede trimester van 2019 vroegen ondernemers 4,0% minder kredieten aan dan in dezelfde periode vorig jaar. In bedrag was er sprake van een daling van 5,6%.

Volgens de conjunctuurenquête van de NBB is het ondernemersvertrouwen in juni 2019 verder gedaald. De reden daarvoor? Tal van onzekerheden: de handelsconflicten, de vrees voor een harde Brexit, de politieke toestand in België,…

De seizoengezuiverde en afgevlakte curve geeft de onderliggende conjunctuurtrend weer. De daling in die curve duidt op een verzwakking van het ondernemersvertrouwen.

De afgenomen kredietvraag kan worden verklaard door dit lagere ondernemersvertrouwen.

Aantal nieuwe kredieten stabiliseert; aantal kredieten in omloop klimt minder sterk

Het uitstaand volume aan ondernemingskredieten klom met 4% tussen midden 2018 tot midden 2019. Met 162,6 miljard euro werd eind juni 2019 een nieuw record bereikt.

Nochtans stabiliseerde het aantal nieuw verstrekte kredieten in het tweede trimester van 2019 in vergelijking met hetzelfde trimester vorig jaar. Het bedrag daalde met 2,4%.

De verminderde kredietproductie in het tweede trimester van 2019 gaat hier samen met een toename van de uitstaande kredietomloop (hoewel die laatste ook aan sterkte inboet). Vanwaar deze samenhang?

Statistisch gezien is het logisch dat het basiseffect dat wordt waargenomen in de kredietproductie, slechts getemperd doorwerkt in de hele kredietomloop. De eerder toegestane kredieten hebben immers een buffereffect op de totale omloop.

De onderstaande grafiek toont dat kredieten op lange termijn aan niet-financiële ondernemingen een steeds groter aandeel in het totaal hebben. Daardoor zit er minder ‘rotatie’ in het kredietvolume en kan de totale kredietomloop toch toenemen wanneer de kredietproductie een meer gematigde groei kent.

De aanwendingsgraad van toegestane kredieten aan niet-financiële vennootschappen lag midden 2019 op een heel hoog niveau. Met andere woorden, ondernemingen maakten in het tweede trimester van 2019 intensief gebruik van hun reeds bestaande kredietlijnen.

Ondernemingen ervaren weinig belemmeringen bij hun kredietaanvraag

De weigeringsgraad lag in het tweede trimester van 2019 op hetzelfde niveau als in het tweede trimester van 2018. Vergeleken met alle tweede trimesters samen is dat het laagste niveau sinds 2009.

De Belgische ondernemingen lieten ook in de periodieke enquête van de NBB optekenen dat ze minder kredietbelemmeringen ervaren. De perceptie van de kredietbelemmeringen ligt historisch laag. In april 2019 beschouwden nog 5,1% van de ondernemingen de kredietvoorwaarden als ongunstig. In juli 2019 was dat gedaald naar 4,0%.

Een daling op onderstaande grafiek geeft de stelselmatige verbetering weer in de perceptie van de kredietbelemmeringen. Hoe lager de curve, hoe minder kredietbelemmeringen de ondernemers menen te ervaren.

Door het soepele monetair beleid van de ECB zijn er veel liquiditeiten op de markt waardoor banken vrij vlot kredieten toekennen.

Ondernemingen lenen aan gunstige tarieven

Het soepele monetair beleid van de ECB weerspiegelt zich ook in de rentetarieven voor ondernemingskredieten.

Volgens de gegevens van de NBB, bereikte de gewogen gemiddelde rente op nieuwe bedrijfskredieten in juli 2019 een nieuw dieptepunt van 1,46%.

Wat is de Febelfin kredietbarometer?

De Febelfin barometer geeft de evolutie weer van de kredietaanvragen, de kredietproductie of nieuwe verstrekte kredieten, het totaal uitstaand volume aan kredieten en de weigeringsgraad. De barometer wordt om de drie maanden opgesteld. Hij dekt bijna de totaliteit van de markt.

Bron: Febelfin